Historie Lissabon

De eerste aanwijzingen van een nederzetting op de plek van het huidige Lissabon dateren van ruim 3000 jaar terug. En al 250 jaar voor het begin van onze jaartelling stichtten de Romeinen hier de stad Olissippo, wat toch al verdacht veel op de naam Lissabon lijkt. De stad groeide uit tot een welvarende zeehaven en Olissippo werd dan ook hoofdstad van het westelijk Romeinse rijk in het jaar '60 voor Christus.

Na de val van het Romeinse rijk gebeurde er vrij weinig in Lissabon totdat de Moren de stad veroverden in 711 en Lissabona, zoals zij de stad toen al noemden, in een economische bloeiperiode kwam. Er werd veel handel gedreven en het grote Castelo de São Jorge werd gebouwd, evenals de omliggende wijk Alfama. Als je hier tegenwoordig rondloopt kun je nog steeds de bazar-achtige invloeden van de Moren zien en is het alsof je even terug bent in de tijd. De Moren waren overigens erg tolerant tegenover Joden en Christenen en 400 jaar lang was het vrij vredig in Moors Lissabon. In het jaar 1147 werd Lissabon echter belegerd door de Katholieke koning Alfonso Henrique en zijn kruisvaarders. De Moren werden na 4 maanden verslagen en zo werd Lissabon katholiek. Direct na de overwinning werd begonnen aan de bouw van de Sé de Lisboa Kathedraal op de resten van een moskee.

In de volgende bloeiperiode van Lissabon werd de stad plotseling een van de belangrijkste centra ter wereld. Hiervandaan vertrokken namelijk vele ontdekkingsreizigers op weg naar onbekende continenten. Dat begon met prins Henrique die Madeira, de Azoren en de westelijke Afrikaanse kust ontdekte in de jaren 1419-1430. Aan het eind van de 15e eeuw ontdekte Vasco da Gama een zeeroute naar India en zette Cabral als eerste Europeaan voet aan land in Brazilië. Met deze ontdekkingen nam de Portugese economie een enorme vlucht en dit zie je tegenwoordig nog steeds terug in de extravagante Manuel-stijl van bijvoorbeeld het Mosteiro dos Jerónimos en de Torre de Belém. Portugal kreeg koloniën in Afrika, Azië en Zuid-Amerika en heel even was dit kleine landje misschien wel het machtigste land op aarde. Hieraan kwam een einde met de Spaanse bezetting van 1580 tot 1668, waarna Portugal verzwakte en langzaam zijn koloniën kwijt raakte.

Naast economisch verval kreeg de stad Lissabon nog een hele zware dreun in het jaar 1755. Op de ochtend van 1 november 1755 werd de stad 's ochtends om 09.40 uur getroffen door de zwaarste aardbeving uit de Europese geschiedenis. In enkele tientallen seconden werd de stad volledig verwoest en kwamen ongeveer 90.000 inwoners om, bijna een derde van de bevolking. Men greep deze gebeurtenis aan om de stad te herbouwen naar moderne maatstaven. Stadsarchitect Marques de Pombal ontwierp brede straten en stevige panden die beter bestand waren tegen aardbevingen. De wijk Baixa is hier een prachtig voorbeeld van.

Tot na de bezetting van Napoleon begin 19e eeuw lag Lissabon eigenlijk een beetje op z'n gat. Na 1850 ging het weer beter met de stad en werden onder koningin Maria ll de brede avenida's in de wijken Rato en Saldanha aangelegd, die stad meer grandeur gaven. De monarchie werd begin 20e eeuw omver geworpen door generaal Carmona en de latere dictator Salazar. Onder Salazar was Lissabon een weinig levendige stad met een strenge en corrupte politiemacht. Na de dood van Salazar in 1970 werd het dictatoriale regime uiteindelijk op 25 april 1974 omver geworpen tijdens de vreedzame Anjerrevolutie. Nog steeds wordt dit heugelijke feit gevierd tijdens de nationale feestdag op 25 april en ook is de Ponte 25 de Abril naar deze gedenkwaardige dag vernoemd.

Tegenwoordig is Portugal alweer enkele decennia een democratie en ondertussen is de stad uitgegroeid tot een levendige, tolerante, multiculturele, moderne en uitdagende stad waar altijd wel iets te beleven is. Maar gelukkig is er nog veel van de rijke geschiedenis van Lissabon bewaard gebleven en kun je die vandaag de dag ontdekken tijdens je stadsbezoek.