Oostelijke Eilanden

Schrijf review

De oostelijke eilanden hebben alles te maken met het scheepvaartverleden van Amsterdam. De gunstige ligging van het gebied aan het IJ zorgde ervoor dat er zich rond 1650 veel scheepswerven en toeleveringsbedrijven vestigden ten gunste van de snel groeiende scheepvaart. Het gebied bestaat uit Kattenburg, Wittenburg, Oostenburg en de Czaar Peterbuurt. Oostenburg is de plek waar de Verenigde Oostindische Compagnie (VOC) haar pakhuizen, touwopslag, werkhallen en dokken voor het onderhoud van de vloot gevestigd had. Toen de bloeiperiode in de scheepvaart na 1800 voorbij was, vestigde zich hier de staalindustrie voor de spoorwegen. Het Oost Indisch Pakhuis (door de VOC beschreven als 'een zeer treffelijk Pakhuis van ongelovelijke dikke muren, bekwaam eeuwen te staan') is sinds 1998 in gebruik als appartementencomplex. De lijnbaan aan de Oostenburgergracht is nog publiek toegankelijk. Hier zit sinds 1950 het museum van Werkspoor gevestigd.

Wittenburg was van begin af aan bestemd voor de particuliere scheepsbouw en de huisvesting van de daarin werkzame arbeiders. Het eiland bestaat tegenwoordig voornamelijk uit nieuwbouw. Kattenburg herbergde veel kantoorpanden van de admiralen, maar groeide door de eeuwen uit tot een van de meest vervallen krottenbuurten van Amsterdam. In 1953 keurde de gemeenteraad een wederopbouwplan goed waarmee Kattenburg een vroeg voorbeeld van stadsvernieuwing. De Peter Czaarbuurt heeft als enige uitzondering geen scheepvaartverleden maar wordt om geografische redenen tot de oostelijke eilanden benoemd.

Ondanks dat niet alle historische panden voor de sloophamer bespaard bleven, zijn er in deze wijk voldoende bezienswaardigheden die herinneren aan de welvarende VOC-periode. Het meest prestigieuze gebouw in dit gebied is 's Lands Zeemagazijn. Sinds 1973 zit hier het Nederlands Scheepvaartmuseum gevestigd. Een ander markant gebouw is de Oosterkerk op Wittenburg.

Do Oostelijke Eilanden: